Jak prać odzież medyczną?
Odzież medyczna powinna być nieskazitelnie czysta, nie tylko z uwagi na estetykę, ale przede wszystkim ze względów higienicznych. Odpowiednie dbanie o uniform jest zatem niezwykle istotnym procesem. Choć w placówkach medycznych leży to po stronie pracodawcy, to w prywatnych gabinetach czy salonach urody i spa, które również korzystają z medycznych uniformów, często pracownik musi zadbać o to sam. Co warto wiedzieć na temat prania odzieży medycznej?
Jak prać odzież medyczną, żeby pozbyć się z niej bakterii, wirusów i zabrudzeń?
Na wstępie warto przytoczyć kilka informacji, na które nacisk kładziony jest w wielu publikacjach naukowych. Co warto wiedzieć na temat odzieży ochronnej personelu medycznego w zakładzie opieki zdrowotnej?
PROCEDURY DOTYCZĄCE ODZIEŻY MEDYCZNEJ W SZPITALACH, PRZYCHODNIACH
W artykule naukowym „Estetyka higieniczna personelu medycznego” czytamy, że:
- „Procedura obowiązku noszenia odzieży roboczej w zakładzie opieki zdrowotnej dotyczy pielęgniarek, położnych, lekarzy,ratowników medycznych, wszystkich pracowników mających kontakt z pacjentem, a także studentów kierunków medycznych".
- "Pracownikom służby zdrowia zaleca się noszenie w pracy stroju służbowego, który powinien zapewniać wygodę poruszania, komfort cieplny i zarazem odpowiadać wymogom sanitarno-epidemiologicznym i estetycznym. Dodatkowo, zależnie od okoliczności powinno się zakładać środki ochrony indywidualnej, takie jak: rękawiczki, maski, okulary, dodatkowe fartuchy, itp."
- Procedury obejmują noszenie krótkiego rękawa fartucha oraz brak zegarka i biżuterii na rękach. Takie informacje znajdziemy m.in. w zaleceniach Amerykańskiego Towarzystwa Epidemiologii w Opiece Zdrowotnej.
- Obuwie robocze powinno być stworzone z naturalnych surowców, a także być przewiewne. Buty powinny mieć obcas 3-4 cm i podeszwę antypoślizgową, a co najważniejsze, powinny być dobrze przylegające do stopy.
- Odzież ochronna powinna być często zmieniana. (Dodatkowo należy ją zmienić, gdy zostanie pobrudzona)
- "Brudna odzież powinna być zbierana do worków rozpiętych na stelażach. Zapełniony do 2/3 wysokości worek powinien być zawiązany, a następnie wstawiony do czystego, foliowego worka lub specjalnego kontenera i przetransportowany do pralni".
- "Pranie, konserwacja i odkażanie środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia, które uległy skażeniu jest obowiązkiem pracodawcy. Czyszczenie musi odbywać się w pralni, najlepiej szpitalnej. Odzież ochronna pod żadnym pozorem nie powinna być wynoszona ze szpitala, transportowana i prana w domach wraz z prywatnym ubraniem".
Pranie odzieży medycznej w warunkach domowych
Z odzieży medycznej korzystają również prywatne gabinety lekarskie, sanatoria, salony piękności i kosmetyczne. W takich miejscach również dochodzi do kontaktu z ciałem klienta, pacjenta czy kuracjusza, wobec tego powinny również zostać zachowane standardy higieniczne, również kiedy prowadzimy jednoosobową działalność i jesteśmy jedyną osobą obsługującą klientki salonu kosmetycznego. Część procedur wynika z ustawy z dnia 5 grudnia 2008 o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorobach zakaźnych u ludzi (Dz.U. 2013 poz. 947). Poznajemy w niej szczegółowe wymagania sanitarno-higieniczne oraz metody postępowania pozwalające zapobiegać zakażeniom i chorobom zakaźnym. Dokument ten również mówi, iż w przypadku miejsc, w których występuje ryzyko przeniesienia choroby zakaźnej, personel podlega obligatoryjnie badaniom sanitarno-epidemiologicznym. Typ badań oraz ich zakres określony jest przez lekarza medycyny pracy. Istotny jest także Art. 16 ust 1-3 ustawy nakładający na osoby wykonujące czynności, podczas których może mieć miejsce naruszenie ciągłości tkanek ludzkich, obowiązek do wdrożenia i zastosowania procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami i chorobami zakaźnymi.
Jak skutecznie prać odzież medyczną w domowej pralce?
Pranie odzieży medycznej może odbywać się w bardzo skuteczny sposób nie tylko w pralni, ale również w domu. Należy jednak zastosować się do kilku zasad.

Segregacja i przygotowanie do prania odzieży medycznej i kosmetycznej
Odzież medyczna z pracy z zasady nie powinna być prana razem z innymi ubraniami. Wynika to z faktu obecności na ubraniach roboczych różnych drobnoustrojów. Posegregowaną odzież medyczną, której kieszenie zostały opróżnione można umieścić w bębnie pralki. W przypadku żakietów, marynarek, fartuchów medycznych dobrze jest uprzednio zasunąć wszystkie suwaki, zapiąć guziki, a w przypadku ciemnych kolorów przewrócić ubrania na lewą stronę.
Środki do prania odzieży medycznej
Dobór środków do prania zależy od indywidualnych preferencji, ale również rodzaju zabrudzeń. Oprócz klasycznych proszków do prania stosować można również, preparaty dedykowane do prania odzieży medycznej dodatkowo dezynfekujące.
W przypadku salonów kosmetycznych i spa na odzieży mogą pojawiać się dodatkowe plamy od kosmetyków, w tym tłustych olejków. Takie plamy najlepiej wcześniej jest zaprać mydłem odplamiającym. W przypadku niektórych typów zabrudzeń takich jak: błoto, trwa, kawa, herbata, słodycze dobrze sprawdza się ocet. Wywabia on wiele plam.
Dobór cyklu prania
Umieszczoną w bębnie odzież medyczną pierzemy zawsze na długim cyklu. Programy tzw. szybkie pranie, mogą nie pozbyć się większości zabrudzeń i drobnoustrojów z powierzchni tkaniny. Brytyjski Departament Zdrowia podaje, że ubranie prane przez 10 minut w temperaturze powyżej 60°C pozwala pozbyć się praktycznie wszystkich mikroorganizmów z tkaniny. Nie mniej jednak temperaturę należy dobrać uwzględniając wytyczne producenta zamieszczone na metce. Szczególnie w przypadku kolorowych materiałów producenci rekomendują pranie w 40°C. Jeżeli obawiamy się blaknięcia koloru, przed pierwszym praniem można namoczyć swój uniform w misce z zimną wodą zmieszaną z połową szklanki octu.
Suszenie i prasowanie
Wysuszoną odzież medyczną warto również prasować. Nie tylko ze względów estetycznych, ale również ze względu na to, że prasowanie również jest pomocne w usuwaniu bakterii.
*Powyższy artykuł jest zarysem problematyki higieny odzieży medycznej. Mając do czynienia z organizmami chorobotwórczymi należy stosować się do wytycznych jednostki medycznej, sanepidu i zaleceń epidemiologów, pracodawcy oraz treści rozporządzeń i ustaw opisujących w sposób szczegółowy procedury postępowania.
Źródła:
A. Kawalec, A. Kawalec, K. Pawlas, Przestrzeganie procedur higienicznych przez studentów wydziału lekarskiego, Med Pr 2014;65(5):593–599.
A. Garus-Pakowska, Estetyka higieniczna personelu medycznego, "Problematyka Higieniczno- Epidemiologiczna" 2015, nr 96(2), s. 510-516.
Dz. U. 2008 Nr 234 poz. 1570 U S T AWA z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20082341570/U/D20081570Lj.pdf [dostęp: 02.03.2020]